Jak postępować by nie doprowadzić do zawilgocenia i zagrzybienia mieszkania?

Zadaniem wentylacji w budownictwie mieszkaniowym jest doprowadzenie powietrza zewnętrznego do pokojów mieszkalnych, kuchni oraz usunięcie zużytego powietrza z kuchni, łazienek, pomieszczeń toalety i ewentualnych pomieszczeń pomocniczych, bezokiennych typu garderoba, składzik.

W przypadku kanałowej wentylacji grawitacyjnej, model wentylacji realizowany jest w następujący sposób: powietrze zewnętrzne na skutek różnicy ciśnień dopływa do pokojów mieszkalnych i kuchni przez otwory w przegrodach zewnętrznych następnie przez przedpokój przepływa do kuchni, łazienki, pomieszczenia toalety, w których usytuowane są otwory wywiewne przyłączone do pionowych przewodów wentylacji grawitacyjnej, którymi zużyte powietrze usuwane jest na zewnątrz budynku. Przepływ powietrza pomiędzy pomieszczeniami mieszkania powinny być zapewniony przez otwory wyrównawcze w drzwiach wewnętrznych (podcięcia lub kratki) – przekrój otworów lub szczelin powinien wynosić 80 cm2 z pokojów mieszkalnych i 200 cm2 do kuchni, łazienek, pomieszczenia toalety oraz pomocniczych pomieszczeń bezokiennych). Pamiętajmy, że kanały wywiewne mogą usunąć z mieszkania tylko tyle powietrza, ile dopływa do pomieszczeń.
Jeżeli brak jest otworów nawiewnych, lub uchylnych okien, ilość dopływającego powietrza uzależniona są jest tylko od szczelności okien i drzwi zewnętrznych oraz aktualnej różnicy ciśnień wywołanej warunkami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

W przypadku niewłaściwej eksploatacji mieszkania tzn. zbyt niska temperatura powietrza, zbyt mała ilość powietrza wentylacyjnego i ograniczona jego cyrkulacja) na powierzchniach wewnętrznych przegród zewnętrznych może występować nadmierne wykroplenie się pary wodnej. Sytuacja taka jest niedopuszczalna ze względu zarówno na zdrowie człowieka jak i jakość materiałów budowlanych, które ulegają degradacji. Zbyt wysoka wilgotność powietrza w pomieszczeniu oraz utrzymujące się przez dłuższy czas zawilgocenie materiałów budowlanych sprzyja rozwojowi i występowaniu w powietrzu i na powierzchniach szkodliwych bioaerozoli, składających się z cząstek pochodzenia organicznego, w skład których wchodzą m.in. wirusy, bakteria i grzyby.

W mieszkaniu powinna być zapewniona nie tylko właściwa temperatura ale także wilgotność. Optymalne warunki panujące w mieszkaniu to temperatura 20 stopnie (łazienka 24 stopnie) i wilgotność 40 – 60%. Gdy jest za sucho łatwo zapaść na infekcję dróg oddechowych, pękają drewniane meble, na plastikowych wykładzinach i ubraniach wytwarzają się ładunki elektryczne, które powodują nieprzyjemne „porażenie”. Natomiast nadmiar wilgoci sprawia wrażenie duszności, na ścianach i szybach skrapla się woda, drewno pęcznieje, może zacząć gnić a wreszcie pojawia się grzyb. Nadmierna wilgoć stanowi doskonałą pożywkę dla grzybów pleśniowych, które rozwijają się szybko na ścianach i sufitach naszych mieszkań. Aby usunąć nadmiar wilgoci z mieszkania wszystkie pomieszczenia w których przebywają ludzie muszą być wentylowane.

Dlatego tak bardzo ważna jest skuteczna wentylacja mieszkań zarówno nawiewna jak i wywiewna. Przy braku wymiany powietrza jego jakość w pomieszczeniu będzie się obniżać powodując u mieszkańców poczucie dyskomfortu, zmęczenia a często bóle głowy.
W przypadku niewłaściwego funkcjonowania instalacji wentylacyjnej grawitacyjnej lokatorzy sami często podejmują przedsięwzięcia mające ich zdaniem poprawić jej działanie, w rezultacie jeszcze bardziej pogarszają warunki działania instalacji. Często w obawie przed insektami kratka wywiewna zasłaniana jest szczelną gazą, spotkać można kratki bardzo zanieczyszczone, wreszcie są tez przypadki, że przy występowaniu odwrotnych przepływów zimnego powietrza kratka jest po prostu szczelnie zasłaniana. Jeśli kratka przeszkadza w zagospodarowaniu kuchni także często jest zasłaniana przez szafki lub lokowana w szafce. Położony parkiet lub wykładzina w mieszkaniu ograniczają lub likwidują wymagane dla przepływu powietrza otwory (podcięcia) pod drzwiami pokojów. Występują też przypadki zasłaniania kratek wyrównawczych w drzwiach łazienek.

Celem ograniczenia zużycia energii cieplnej lokatorzy często utrzymują niskie temperatury powietrza wewnętrznego w mieszkaniach, przykręcając zawory termostatyczne, uszczelniając okna watą i taśmą, a nawet zamykając specjalnie zainstalowane nawiewniki. Wszystkie te działania ograniczają czynniki od których zależy poprawne działanie wentylacji grawitacyjnej.
W czasie wykonywania kontroli w okresie zimowym zmierzone temperatury powietrza wewnętrznego w niektórych mieszkaniach wynosiły 16 – 18 °C, a nawet
11 – 12 °C, wilgotności względne wahała się w przedziale 30 do 70%.

Celem poprawy wymiany powietrza w mieszkaniu lokatorzy często montują wentylatory wywiewne w miejscach kratek wywiewnych oraz mechaniczne okapy nad kuchenkami. Są to działania, które skutecznie zakłócają działanie wentylacji w mieszkaniu i maja wpływ na cyrkulacje powietrza w sąsiednich mieszkaniach.

UWAGI:

Do prawidłowego działania wentylacji grawitacyjnej wymagany jest przepływ powietrza w całym mieszkaniu. Konieczne jest więc wymuszenie ruchu powietrza poprzez zapewnienie jego świeżego napływu z zewnątrz w obrębie całego mieszkania.

W przypadku bardzo szczelnej stolarki okiennej okna powinny być wyposażone w specjalne nawiewniki.

W niektórych, szczególnie starszych budynkach nawiewniki nie były zastosowane. W takiej sytuacji należy zastosować rozszczelnienie okien, tzn. ustawić klamki okna w takim położeniu, aby uszczelki nie przylegały ściśle do profilu i tym samym tworzyły szczelinę umożliwiającą napływ powietrza.
Zapewnić możliwość swobodnego przepływu powietrza pomiędzy pomieszczeniami.

Obowiązkowe są otwory w dolnych partiach drzwi do pomieszczeń takich jak WC, łazienka. Otworów tych nie można zasłaniać.

Do poszczególnych pionów wentylacyjnych, a w zasadzie otworów wywiewnych, mogą być podłączone tylko pomieszczenia o takim samym sposobie użytkowania, tj. kuchnie, łazienki itp. Nie wolno dokonywać przeróbek we własnym zakresie i zdejmować kratek wentylacyjnych.

1. Należy zapewnić prawidłową cyrkulację powietrza w lokalu mieszkalnym tzn.

• musi być zachowana odległość ustawienia mebli zwłaszcza na ścianach zewnętrznych lokalu są to ściany zimne i należy zapewnić swobodny przepływ powietrza za meblami po ścianie lokalu,
• nie należy zabudowywać ścian zewnętrznych lokali meblami np. szafa od poziomu posadzki do stropu

2. Dobrym zwyczajem powinno się dwa razy dziennie wietrzyć mieszkanie po 15 minut rano i po obiedzie – powinny być otwarte okna w mieszkaniu na oścież, aby zapewnić wymianę powietrza.

3. Należy też zwrócić uwagę na ilość kwiatów w mieszkaniu, nadmierna ilość powoduje większą wilgotność w mieszkaniu.

Pamiętać należy o przeglądach, bo przepisy prawa wymagają okresowych kontroli instalacji wentylacyjnej.